Behandeling
Eerste consultatie
Een eerste consultatie vindt vaak plaats op doorverwijzing van de tandarts, maar je kan ook op eigen initiatief een consultatie vastleggen. Zowel kinderen als volwassenen zijn welkom. Tijdens deze consultatie zal de orthodontist aandachtig luisteren naar de vragen en wensen van de patiënt en het gebit en het gelaat klinisch bestuderen. Vaak wordt een röntgenfoto gemaakt om een overzicht te krijgen van de gebitsontwikkeling en toestand van het gebit. Er wordt uitleg gegeven in verband met de noodzaak, de mogelijkheden en het ideale tijdstip voor een behandeling. Tijdens deze afspraak kan nog geen concreet behandelplan worden meegedeeld. Hiervoor zijn extra gegevens noodzakelijk en dient een uitgebreide orthodontische studie te worden uitgevoerd. Als het nog te vroeg is om een orthodontische behandeling te starten, zal een vervolgafspraak worden ingepland, na 6 maanden of 1 jaar. Indien een behandeling is aangewezen en het tijdstip voor start is aangebroken, kan worden overgegaan tot het verzamelen van de gegevens. Breng bij een eerste consultatie steeds een identiteitskaart (of kids-ID) mee.
Verzamelen van de gegevens
Tijdens deze afspraak worden volgende klinische en radiografische gegevens verzameld:
- Digitale foto's van het gelaat en de tanden
- 3D-scan van het gebit en occlusie voor het vervaardigen van digitale gebitsmodellen
- Röntgenfoto"s van het gebit en de schedel
Een studie van deze gegevens stelt de orthodontist in staat om een gedetailleerde diagnose te vormen van de afwijkingen in tandstand, kaakrelatie en schedelgroei en een individueel behandelingsplan op te stellen. In overeenstemming met de wet van 30 juli 2018 betreffende de verwerking van persoonsgegevens, is op alle gegevens die met uw orthodontist worden uitgewisseld een recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer van toepassing.
Bespreking van het behandelplan
Vier tot 8 weken na het verzamelen van de gegevens, volgt een afspraak om de resultaten van de studie te bespreken. Minderjarige patiënten hoeven bij deze afspraak niet zelf aanwezig te zijn. Aanwezigheid van één of beide ouders is voldoende. Tijdens deze afspraak worden de patiënt en/of ouders geïnformeerd over de diagnose aan de hand van de verzamelde foto’s en scan en wordt het voorgestelde behandelplan uitgebreid uitgelegd. Hierbij wordt getoond welke apparatuur er nodig is en wordt uitleg gegeven over de geschatte behandeltijd, de kostprijs van de behandeling (en eventuele terugbetaling via ziekenfonds en/of tandverzekering) en mogelijke alternatieve behandelopties. Tevens zal de orthodontist ingaan op verschillende zaken waarmee men rekening dient te houden als er een beugel wordt gedragen. Dit is ook de ideale gelegenheid voor de patiënt en de ouders om vragen te stellen. Na de bespreking is het aan hen om te beslissen of ze met de behandeling willen starten. Indien er verschillende mogelijkheden zijn, moet er ook beslist worden welke optie hun voorkeur uitdraagt. Indien gewenst, kan er reeds een afspraak ingepland worden om de apparatuur te plaatsen. De orthodontist informeert ook de verwijzende tandarts over de diagnose en het behandelplan aan de hand van een uitgebreid verslag.
De actieve behandeling
Soorten behandeling:
Afhankelijk van de leeftijd zijn er verschillende soorten behandelingen
Behandeling in het vroege wisselgebit
(vroege orthodontie)
Start rond de leeftijd van 8 à 9 jaar. Meestal wordt gewerkt met een uitneembaar beugeltje in de bovenkaak voor correctie van een dwangbeet (geforceerd naar voor of zijdelings bijten als gevolg van een smalle bovenkaak of foute doorbraak van definitieve snijtanden). De behandelduur bedraagt ongeveer 6 maanden. Er is terugbetaling voorzien indien wordt gestart voor de 9e verjaardag.
Behandeling tijdens de latere wisselfase of na doorbraak van alle definitieve tanden
Start tussen 11 en 15 jaar. Meestal wordt gewerkt met vaste apparatuur (blokjes) eventueel gecombineerd met een uitneembaar apparaat. Omdat de patiënt meestal zijn/haar groeispurt doormaakt, kan ook de groei van de kaken soms worden beïnvloed. De behandelduur bedraagt gemiddeld 1.5 tot 2 jaar. Om recht te hebben op terugbetaling moet de mutualiteit een kennisgeving ontvangen vóór de leeftijd van 15 jaar en vóór start van de behandeling.
Behandeling bij volwassenen
Behandeling in het definitieve gebit. Aangezien er geen kaakgroei meer plaats vindt, kan de groei niet meer worden beïnvloed. Meestal wordt gewerkt met vaste apparatuur (blokjes), al dan niet gecombineerd met een chirurgische correctie (uitgevoerd door de kaakchirurg) van de boven- en/of onderkaak. De behandelduur bedraagt gemiddeld 1.5 tot 2 jaar. Er is terugbetaling mogelijk tot de 22e verjaardag indien een kennisgeving werd bezorgd aan het ziekenfonds met uitstel (ten bewarende titel) vóór de 15e verjaardag. Na de leeftijd van 22 jaar is er geen terugbetaling mogelijk, tenzij een tandverzekering werd afgesloten met een verzekeraar of het ziekenfonds.
Plaatsen van de beugel
Tijdens deze afspraak wordt de apparatuur geplaatst. De perfecte positionering van de vaste apparatuur is van essentieel belang voor een vlot verloop van de verdere behandeling dus we nemen graag de tijd om in alle rust en concentratie te kunnen werken. Na de plaatsing wordt een poetspakket meegegeven en uitgebreid uitgelegd hoe de apparatuur onderhouden en gepoetst moet worden. Deze afspraak duurt ongeveer een uur en wordt steeds ingepland tijdens de school- of kantooruren. De patiënt krijgt hiervoor steeds een geldig afwezigheidsattest voor school of werk.
Controles
Afhankelijk van het type beugel komt de patiënt vervolgens om de 4 à 6 weken op controle (duurtijd: 15 à 30 minuten). Bij deze controles bekijkt de orthodontist hoe de behandeling vordert en brengt zij de nodige aanpassingen aan in de apparatuur om tandstand en/of kaakrelatie in de juiste richting bij te sturen en zo beetje bij beetje te komen tot een optimaal eindresultaat: bijvoorbeeld een nieuwe draad, de draad bijbuigen, nieuwe elastieken of veren,…. Een gemiddelde behandeling bestaat ongeveer uit 18-24 controles. De duurtijd van de behandeling is afhankelijk van de aard van de afwijking, maar ook van de medewerking van de patiënt.
Regelmatige controle van de apparatuur is belangrijk. Het is dan ook noodzakelijk dat de afspraken strikt worden nagekomen. Indien vaak een afspraak wordt verplaatst of niet wordt nagekomen, kunnen we mogelijks geen mooi eindresultaat bereiken en zal de behandelduur verlengd worden.
Deze afspraken zullen afwisselend tijdens en na de schooluren plaatsvinden. Er wordt telkens slechts 1 volgende controle-afspraak ingepland. Een afwezigheidsattest voor school of werk wordt meegegeven indien nodig.
Verwijderen van de beugel
Wanneer het gewenste resultaat bereikt is, wordt er een afspraak gemaakt om de apparatuur te verwijderen. Onmiddellijk na verwijdering wordt een fijn retentiedraadje aan de binnenzijde van de snijtanden gekleefd om verschuivingen van deze tanden tegen te gaan. Vaak krijg je ook een uitneembaar beugeltje dat je (meestal tijdelijk) tijdens de nachturen draagt om het resultaat vast te houden. Deze afspraak duurt ongeveer een uur en wordt steeds ingepland tijdens de school- of kantooruren. De patiënt krijgt hiervoor steeds een geldig afwezigheidsattest voor school of werk.
De retentiefase
Het is heel belangrijk dat bepaalde correcties nog een tijdje gestabiliseerd worden om het eindresultaat optimaal te behouden. Dit noemt men de retentiefase. Tijdens deze periode wordt de retentie-apparatuur (retentiedraadjes en nachtbeugel) nog een tijdje opgevolgd. De retentiedraadjes worden vaak permanent behouden (of toch vele jaren), de nachtbeugel kan meestal na een tijdje worden afgebouwd. Dit kan voor iedereen anders zijn.
Meestal gebeuren de retentiecontroles na 2 maanden en vervolgens na 1 jaar en 2 jaar.
Het is van groot belang dat er zorg gedragen wordt voor deze laatste fase om te verzekeren dat het bereikte eindresultaat behouden blijft. Tanden kunnen namelijk levenslang bewegen. Tijdens de retentiecontroles wordt ook de ontwikkeling van de verstandskiezen opgevolgd.